Cụ thể, khi nhận BHXH một lần NLĐ chịu những thiệt thòi như sau:

Thứ nhất, không được nhận lương hưu khi đủ tuổi theo quy định

Khi nhận BHXH một lần thì NLĐ sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, không có gì đảm bảo cho cuộc sống lúc tuổi già và sẽ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Cần hiểu rằng khoản tiền đóng vào quỹ BHXH là của để dành quý giá của chính mình, nó không mất đi mà ngược lại vẫn ngày một tăng thêm giá trị do được cơ quan BHXH quản lý và bảo đảm.

Hiện nay, nếu NLĐ đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên, đến khi đủ tuổi nghỉ hưu, sẽ được cơ quan BHXH chi trả lương hưu hàng tháng. Lương hưu hàng tháng của NLĐ bằng tỷ lệ hưởng nhân với mức bình quân tiền lương/thu nhập đóng BHXH. Trong đó, tỷ lệ hưởng được tính theo thời gian đóng BHXH. Đối với lao động nam, đóng đủ 20 năm BHXH thì được hưởng 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2%, mức hưởng tối đa là 75%. Đối với lao động nữ, đóng đủ 15 năm BHXH thì được hưởng 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2%, mức hưởng tối đa là 75%.

Thứ 2, không được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí

Người hưởng lương hưu được cấp thẻ BHYT miễn phí từ khi hưởng lương hưu đến khi chết với quyền lợi hưởng cao, nếu đã nhận BHXH một lần thì NLĐ phải tự bỏ tiền ra để mua thẻ BHYT hộ gia đình (mức hưởng BHYT của người nghỉ hưu là 95%, trong khi mức hưởng BHYT của người tham gia BHYT hộ gia đình là 80%). Trong giai đoạn tuổi già, nguy cơ đối mặt nhiều hơn với ốm đau, bệnh tật nên việc được chia sẻ phần lớn nguồn kinh phí khám, chữa bệnh từ quỹ BHYT sẽ giảm bớt áp lực kinh tế cho gia đình.

Thứ 3, thân nhân NLĐ không được nhận trợ cấp mai táng phí

Người lao động đang hưởng lương hưu mà chết thì người lo mai táng sẽ được nhận trợ cấp mai táng. Số tiền này sẽ được cơ quan BHXH thanh toán một lần cho thân nhân của NLĐ đó. Tiền trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở. Hiện nay, mức lương cơ sở đang áp dụng là 1.490.000 đồng/tháng, như vậy mức trợ cấp mai táng được xác định bằng 14.900.000 đồng, tuy nhiên đến ngày 01/7/2023, khi lương cơ sở tăng lên 1.800.000đồng/tháng thì mức trợ cấp mai táng bằng 18.000.000 đồng.

Bên cạnh đó, nếu NLĐ tham gia BHXH có thời gian đóng từ đủ 12 tháng (BHXH bắt buộc), từ đủ 60 tháng (BHXH tự nguyện) trở lên…thì khi chết thân nhân của họ cũng được nhận trợ cấp mai táng phí với mức như trên .

Do đó, nếu NLĐ đã nhận BHXH một lần với toàn bộ quá trình đóng BHXH thì khi chết, thân nhân của họ sẽ không được nhận khoản trợ cấp này.

Thứ 4, thân nhân của NLĐ không được hưởng trợ cấp tuất

Về trợ cấp tuất, NLĐ đang hưởng lương hưu mà chết thì thân nhân của họ sẽ được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng hoặc trợ cấp tuất một lần, cụ thể:

- Mức trợ cấp tuất hằng tháng đối với mỗi thân nhân bằng 50% mức lương cơ sở; trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hằng tháng bằng 70% mức lương cơ sở. Hiện nay, mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng/tháng thì mức trợ cấp hàng tháng tương ứng là 745.000 đồng và 1.043.000 đồng. Và từ 01/07/2023 mức lương cơ sở là 1.800.000 đồng/tháng thì mức trợ cấp tương ứng hàng tháng là 900.000 đồng và 1.260.000 đồng.

- Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người đang hưởng lương hưu chết được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu, nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng; nếu chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu, mức thấp nhất bằng 03 tháng lương hưu đang hưởng.

Tuy nhiên, nếu đã nhận chế độ BHXH một lần thì khi chết thân nhân của NLĐ hoàn toàn mất đi các khoản trợ cấp này.

Qua đó, có thể thấy NLĐ khi đủ điều kiện hưởng lương hưu có rất nhiều quyền lợi cả cho bản thân và gia đình, đảm bảo được cho sức khỏe, cuộc sống, của mình. Và ngay cả khi qua đời, thân nhân của họ cũng được hưởng chế độ tử tuất, trong khi người hưởng BHXH một lần chỉ được hưởng một số tiền cố định duy nhất và rời khỏi hệ thống BHXH, đánh mất đi cơ hội được hưởng an sinh xã hội dài hạn. Vì vậy, NLĐ hãy cân nhắc thật kỹ trước khi quyết định nhận chế độ BHXH một lần./.